چرخ اتومبیل یکی از مهم‌ترین اجزا برای حرکت آن بوده و به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های سیستم تعلیق محسوب می‌شود. به عبارت بهتر، بدون حضور چرخ در اتومبیل، تمامی کاری که در موتور، ترمز، گاز، کلاچ و غیره انجام می‌دهند، بیهوده خواهد بود. به علاوه، چرخ‌ها وزن خودرو را تحمل کرده، بین خودرو و زمین ارتباط برقرار می‌کنند و با توجه به قوانین فیزیک، امکان حرکت خودرو را فراهم می‌آورند. از طرفی، هرگونه ضربه وارد شده بر خودرو، ابتدا به چرخ‌ها اعمال شده و باید توسط آنها کنترل شود. در همین راستا، مفهومی با نام بالانس بودن یا نبودن چرخ‌ها مطرح می‌شود که به معنای توزیع یکنواخت جرم خودرو بر روی چرخ‌هاست. طبیعی است که بالانس بودن چرخ‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و اگر تعادل لازم، برقرار نباشد می‌تواند صدمات و خسارات جبران ناپذیری برجای بگذارد. در همین راستا، ما نیز در ادامه این مطلب به بررسی علل و نشانه‌ها و همچنین عواقب عدم بالانس بودن چرخ ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
علائم بالانس نبودن چرخ ها کدامند؟
اگر شما در شرایط عادی و در جاده‌ای صاف در حال رانندگی باشید و با هر یک از علائم زیر روبرو شوید، باید هر چه زودتر به بالانس نمودن چرخ‌های خودرو بپردازید:
1.لرزیدن فرمان
این عامل، یکی از واضح‌ترین نشانه‌ها برای عدم بالانس بودن چرخ‌های اتومبیل است. طبیعی است که این موضوع تنها دلیل بالانس نبودن چرخ‌ها نیست اما مکانیک و تعمیرکار خبره می‌تواند آن را تشخیص دهد.
2.بالا رفتن مصرف سوخت خودرو از مهم ترین موارد عدم بالاس بودن چرخ هاست.
برای تشخیص دقیق این موضوع نیز باید با مکانیک و تعمیرکار مشورت کنید تا عیب یابی خودرو به درستی صورت گیرد.
3.وجود ناهمواری در پوشش لاستیک
بهتر است به صورت مداوم، آج‌های لاستیک‌ها را بررسی کنید. چرا که ساییدگی آج‌ها نشان می‌دهد که احتمالا چرخ خودرو دچار عدم تعادل شده‌است. همین امر نیز در نهایت موجب ساییدگی غیر یکنواخت در لاستیک‌ها شده و طول عمر آنها را کاهش می‌دهد.
4.پایداری پایین خودرو
اگر اتومبیل شما در هنگام رانندگی در سرعت‌های بالا و همچنین دور زدن در پیچ‌ها، پایداری نداشته باشد، می‌توان چنین گفت که چرخ‌های آن بالانس نشده‌اند.
5.خرابی مکرر قطعات خودرو
هر یک از قطعات خودرو، به خودی خود دارای عمر مفیدی است و اگر زودتر از این زمان دچار خرابی شده و یا این موضوع به دفعات تکرار شود، حاکی از بالانس نبودن چرخ‌های اتومبیل است.
از آنجایی که زمان خاصی برای بالانس کردن چرخ‌های خودرو وجود ندارد، کارشناسان و تعمیرکاران خبره همواره توصیه می‌کنند تا به طور متوسط هر 6 ماه یکبار یا هر 8 الی 9 هزار کیلومتر کارکرد یا پس از تعویض چرخ‌های خودرو به بررسی بالانس بودن چرخ‌های آن بپردازید. یکی دیگر از مواردی که می‌تواند به پیشگیری از بروز این موضوع کمک کند، جابجایی ضربدری چرخ‌های خودرو است. این امر می‌تواند به جلوگیری از ساییده شدن نامتعادل خودرو کمک کرده و چرخ‌ها را بالانس کند. همچنین هرگاه با این علائم و نشانه‌ها مواجه شدید، در اولین فرصت خودرو را نزد تعمیرکار ببرید.
تا اینجا به بررسی بالانس نبودن و علائم و نشانه‌های آن پرداختیم. حال در ادامه، به عواقب بالانس نبودن چرخ‌ها خواهیم پرداخت.
عواقب عدم بالانس بودن چرخ ها کدامند؟
برخی از مهم‌ترین عواقب و نتایج بالانس نبودن چرخ های خودرو که پیشتر نیز به آنها اشاره کردیم، عبارتند از:
1.لرزش فرمان
لرزش فرمان ناشی از بالانس نبودن چرخ‌ها، عموما در سرعت‌های پایین آنچنان قابل لمس نیست اما در سرعت‌های بالا میزان لرزش فرمان افزایش یافته و ممکن است مشکلاتی را نیز فراهم آورد. طبیعی است که این لرزش‌ها به ابعاد و وزن خودرو، وزن چرخ‌ها، اندازه و میزان بالانس نبودن و برخی از پارامترهای دیگر بستگی داشته و در سرعت‌های مختلف آشکار می‌شوند.
2.فرسایش لاستیک‌ها
بالانس نبودن چرخ‌ها، موجب می‌شود تا توزیع یکنواخت وزن و نیرو بین چرخ‌های مختلف صورت نگرفته و همین امر نیز فرسایش سریع‌تر لاستیک‌ها را به همراه خواهد داشت. همچنین فرسایش بیش از حد لاستیک‌ها نیز خود می‌تواند علاوه بر خسارات مادی موجب بروز حوادث و تصادفات نیز شود.
3.خرابی زودهنگام قطعات خودرو
پیشتر اشاره کردیم که ضربات وارده خودرو در هنگام حرکت از روی دست‌اندازها و ناهمواری‌های سطح جاده، ابتدا به چرخ‌ها وارد شده و پس از عبور از آنها به سیستم فنربندی و تعلیق، جلوبندی و دیگر بخش‌های خودرو می‌رسد. حال اگر چرخ‌ها بالانس نباشند، به مرور زمان این نیروهای وارد شده به خودرو موجب خرابی قطعات و کاهش طول عمر مفید آنها خواهد شد.
4.شتاب و ترمز گیری ضعیف
طبیعی است که عدم تعادل میان چرخ‌ها، بر شتاب و ترمزگیری اتومبیل نیز تاثیر دارد. زیرا خودرو باید برای رسیدن به نیروی خاص، تلاش بیشتری داشته باشد و نیروی کمتری برای رسیدن به شتاب و یا ترمزگیری خواهد داشت. بنابراین، بالانس نبودن خودرو، موجب کاهش قدرت در شتاب گیری و ترمز می‌شود.
5.افزایش میزان مصرف سوخت
بالانس نبودن چرخ‌ها، بازدهی سوخت اتومبیل را پایین آورده و موجب بالا رفتن مصرف سوخت می‌شود.
بعد از تشخیص عدم بالانس بودن چرخ ها؛ بالانس کردن خودرو چگونه انجام می‌شود؟
بعد از تشخیص عدم بالانس بودن چرخ ها؛بالانس کردن آنها، می‌تواند به دو روش جدا و یا درجا صورت گیرد. در روش بالانس کردن چرخ به صورت جدا، متعادل نمودن چرخ‌ها، خود می‌تواند با کمک دستگاه و به روش‌های استاتیکی و دینامیکی صورت گیرد. در روش استاتیک، چرخ اتومبیل روی محور افقی قابل گردش، نصب می‌شود. حال اگر چرخ دچار عدم تعادل باشد، با کمک قرار دادن یک وزنه در محلی مناسب، عدم تعادل آن را برطرف می‌سازند. اما در دروش دینامیک، علاوه بر تعیین نقاطی که عدم تعادل در آنها رخ می‌دهد، عدم توازن چرخ‌ها را با یک صفحه عمودی نیز می‌سنجند و اگر باز هم عدم تعادل وجود داشته باشد، آن را برطرف می‌کنند.
اما در روش بالانس چرخ به صورت درجا، هیچ چرخی از خودرو جدا نشده و عیب یابی و اصلاح آن تنها با دستگاه بالانس انجام می‌شود. این روش نسبت به روش جدا، دارای یک عیب بزرگ بوده و آن این است که اگر سیستم فنربندی و تعلیق یا سیبک‌های خودرو دچار مشکل شده باشند، دستگاه قادر به عیب یابی آنها نیست و مشکلات موجود، آشکار نمی‌شوند.
در این مطلب به بررسی علائم و عواقب عدم بالانس بودن چرخ‌ها پرداختیم و دیدیم که این موضوع می‌تواند زمینه ساز بروز مشکلات و حوادث گوناگونی باشد و باید در اسرع وقت، برطرف شود. امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت کافی را برده باشید و در صورت علاقه مندی به این قبیل مقالات، با ما در سایر مطالب وب‌سایت ابزار ایوبی نیز همراه باشید.
